Το βιβλίο του Πέτρου Αποστολίδη « Όσα θυμάμαι 1900-1969»

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο Πέτρος Αποστολίδης, μέλος του πυρήνα της «Ένωσης Παλαιών Πολεμιστών» και ο μετέπειτα Δήμαρχος της πόλης αναφέρει στα απομνημονεύματα του:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«...Τον πρωτογνώρισα στο κρατητήριο. Τον είχαν βάλει στην αρχή στο υπόγειο και ύστερα από ενέργειες του Κωσταντινίδη τον ανέβασαν στο υποφερτό δωμάτιο μαζί μας.
Ανάστημα μέτριο, κάπως παχουλός, πρόσωπο συμπαθητικό, μυωπία ούτε ξέρω πόσων διοπτριών, τα γυαλιά του χοντροί φακοί.
Κάποια μέρα, στη μέση της οδού Αβέρωφ, κάποιος μπράβος τον χτύπησε στο πρόσωπο και του έσπασε τα γυαλιά, όταν τον ρωτήσαμε αν είδε εκείνον που τον χτύπησε, είπε όχι, δεν έβλεπε είκοσι πόντους μακρύτερα απ’ τη μύτη του.
Εντελώς τυχαία, το Σεπτέμβριο του 1981, ο γιός μου Τάτσης συζητώντας με τον Κώστα Φρόντζο, Πρόεδρο της Εταιρίας Ηπειρωτικών μελετών, για τον Γιωσέφ, άκουσε τούτο: «Τον θυμάμαι, τον καημένο, στην οδό Αβέρωφ, είδαμε και πάθαμε να τον βγάλουμε από τα χέρια του Γιωργουλάκη». 
Ο μπράβος λοιπόν ήταν ο τότε υπασπιστής του Φρουραρχείου Γιωργουλάκης.
Στο ντύσιμό του ήταν ασουλούπωτος, σακάκι, πανταλόνι και πανωφόρι κρέμονταν απάνω του, προφανώς ήταν ξένα. Ζούσε με τη γριά μάνα του με μηδαμινούς πόρους.
Τέλειωσε το εβραϊκό σχολειό, την Αλιάνς, αριστούχος –όλα τα μαθήματα διδάσκοταν στη γαλλική – και διορίστηκε δάσκαλος εκεί με μικρό μισθό.

(σ. σ. Π. Αποστολίδης, Όσο θυμάμαι 1900-1969, β’ Η Συνέχεια 1900-1922 και 1923-1969, Κέδρος, 1983, σελ. 69)

 

Επιπλέον περιγράφει τη ζωή του Ελιγιά με τους συντρόφους του στη φυλακή: 

Μπαίνοντας στο δωμάτιο-κρατητήριο βρίσκω το φίλο μου, πολιτικό μηχανικό Γιώργο Βράσκο, το ζαχαροπλάστη Κούση,τον ιδιωτικό υπάλληλο Βασίλη Καρασκόγια και τον τυπογράφο Πέτρο Μπάμπο.Σε λίγο μας φέρνουν το δάσκαλο και ποιητή Γιωσέφ Ελιγιά και αργότερα το χρωματοπώλη Μπάρκη….

Τα περισσότερα βράδια μας έκανε παρέα ο δικηγόρος μου Κωνσταντινίδης. Τον ευχαριστούσε ν’ ακούει τα σπαρταριστά ανέκδοτα του γερο-Μπάρκη, αλλά περισσότερο ν’ απαγγέλλει ο Γιωσέφ με την ωραία του άρθρωση και τη βροντώδη φωνή του ποιήματα δικά του ή μεταφράσεις δικές του από την αρχαία εβραϊκή που την είχε μάθει μόνος του χωρίς δάσκαλο, ή τους Μοιραίους του Βάρναλη. Αργά ένα βράδυ, ο υπομοίραρχος Διοικητής καλεί στο γραφείο τον Γιωσέφ. Το γραφείο ήταν απέναντί μας αριστερά. Αφήνω ανοιχτή την πόρτα μας και στέκομαι εκεί όρθιος να δω τι ήθελε τον Γιωσέφ. Άρχισε θυμωμένος να του λέει ότι φωνασκεί, γελάει, κάνει φασαρία και ενοχλεί τους άντρες του που θέλουν να κοιμηθούν, “Κάθισε καλά, Εβραίε, γιατί θα σε στείλω στο υπόγειο”. Ο κακόμοιρος ο Γιωσέφ διαμαρτυρόταν ότι δεν έκανε ταραχή. Προχωρώ στο γραφείο και στέκομαι όρθιος στην πόρτα.

- Κάνετε λάθος ή κακώς σας πληροφόρησαν, κ. Υπομοίραρχε, δε γελούσε ούτε φωνασκούσε ο Γιωσέφ, κανένας δεν φωνασκούσε. Εγώ μονάχα παρασύρθηκα και γέλασα κάπως δυνατά. Αν λοιπόν κάποιος πρέπει να πάει στο υπόγειο, δεν είναι ο Γιωσέφ, αλλά εγώ.

- Δεν σας μίλησε κανένας εσάς, κύριε.

- Όχι, αλλά αν είστε δίκαιος και πρέπει να είστε, σαν Διοικητής, να στείλεται εμένα κι όχι τον Γιωσέφ. Όχι γιατί είναι Εβραίος, να πληρώσει τα σπασμένα.

Δεν μπορούσε να με στείλει στο υπόγειο, ήμουν στη δικαιοδοσία του στρατού και όχι στη δική του. Γυρίσαμε με τον Γιωσέφ πολύ ταραγμένο στο δωμάτιό μας».

 (σ. σ. Οπ. π. σελ. 68)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο Δημήτρης Χατζής (αριστερά) με τον καθοδηγητή στα σοσιαλιστικά ιδεώδη, Βασίλη Καρασκόγια

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η οδός Αβέρωφ

 

 

«….. στη μέση της οδού Αβέρωφ,κάποιος μπράβος χτύπησε (τον Ελιγιά)στο πρόσωπο και του ΄σπασε τα γυαλιά…Τον θυμάμαι, τον καυμένο, στην οδό Αβέρωφ, είδαμε και πάθαμε να τον βγάλουμε από τα χέρια του Γιωργουλάκη» 

 

Περιγράφεται  το συμβάν  της επίθεσης προς τον Γιωσέφ Ελιγιά, του «γνωστού» επιτελικού αξιωματικού, σε κεντρική οδό των Ιωαννίνων στις 16 Νοεμβρίου 1924